GIS historyczny

Badania prowadzone w ostatnich latach w obszarze nauk humanistycznych i społecznych coraz częściej noszą znamiona interdyscyplinarności i wiążą się ze stosowaniem metod, narzędzi i technik badawczych adaptowanych z innych dziedzin nauki. Rosnące z roku na rok wykorzystywanie dorobku nauk ścisłych w wielu dyscyplinach naukowych takich jak historia, nauki o organizacji i zarządzaniu czy nauki o bezpieczeństwie, pozwala na rozwój i bardziej kompleksowe spojrzenie na prowadzone tam badania naukowe. W tym kontekście szczególnie interesującym obszarem wiedzy są nauki historyczne, w których powoli odchodzi się od tradycyjnego, w dużej mierze jakościowego rozwiązywania problemów badawczych na rzecz podejścia mieszanego, w znacznym stopniu uwzględniającego również metody ilościowe i stosowanie nietradycyjnych narzędzi badawczych, dających nowe możliwości interpretacji dostępnych danych historycznych.

Jednym z nowoczesnych narzędzi geoinformatycznych, które z powodzeniem można stosować w badaniach historycznych, są systemy informacji geograficznej (ang. Geographic Information Systems – GIS). Od kilkunastu lat GIS wykorzystywany jest w badaniach historycznych prowadzonych w Stanach Zjednoczonych, Danii, Belgii, Holandii, Wielkiej Brytanii, Czechach oraz w Niemczech. W Polsce z roku na rok narzędzie to stosowane jest na coraz szerszą skalę, czemu bez wątpienia służy dynamiczny rozwój technologii informatycznych i powszechna, obserwowana od początku XXI wieku, cyfryzacja zbiorów archiwalnych.

Systemy informacji geograficznej umożliwiają gromadzenie, przetwarzanie, analizę oraz udostępnianie informacji historycznych o charakterze przestrzennym. Dzięki temu narzędziu, możliwa jest analiza i interpretacja archiwalnych danych geograficznych i badanie ich wpływu na zdarzenia i procesy historyczne. Należy podkreślić, iż przeprowadzane w ten sposób analizy przestrzeni historycznej, dokonywane w oparciu o metody ilościowe, wzbogacają badania historyczne o nowe aspekty, nadając im walor interdyscyplinarności oraz powiększając ich naukową użyteczność.